Pasy kontuszowe w ornatach z 18 wieku.

Praca kostiumografa to poszukiwania obejmujące różne dziedziny. Dzisiaj pragnę zaprezentować kilka informacji na temat szat liturgicznych z drugiej połowy 18 wieku. Docelowo interesuje mnie okres 1770-1780 r.

Szaty liturgiczne zwane paramentami (łąc. paramenta). Dawniej nazywano tak wszelkie sprzęty stosowane w liturgii Kościoła.

Ornat 1739-1745, Muzeum Diecezjalne w Łowiczu

fot z: http://muzeum.diecezja.lowicz.pl/?p=215 

W Bazylice Katedralnej w Łowiczu znajduje się fioletowy ornat Arcybiskupa Gnieźnieńskiego Krzysztofa Antoniego Szembeka. "Szaty zostały wykonane w Rzymie i są datowane na lata od 1739 do 1745 roku. Ornat  został uszyty z jedwabiu z haftem jedwabnym i metalową nicią; aplikacja, koronka i galony metalowe. Jest on niezwykle cenny, o dużej wartości historycznej ze względu na postać Prymasa oraz jego wyjątkową wartość." Muzeum diecezjalne w Łowiczu posiada kolekcje szat liturgicznych.

Różowy ornat z połowy 18 wieku, Krasnobród Główne Sanktuarium Diecezji Zamojsko Lubaczowskiej

fot z: http://www.krasnobrod-sanktuarium.pl/muzeum-sakralne/ornaty/rozowy/

W Muzeum Sakralnym przy Parafii Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny w  Krasnobrodzie znajdują się liczne ornaty. Ornat datowany na połowę 18 wieku w kolorze różowym.  "Ornat z trzech różnych tkanin. Przód – boki z bogatym wzorem roślinnym o przewadze koloru złotego i cielistego, z zielenią i czerwienią stonowaną. Kolumna z cielistego adamaszku, srebrnolitego. Tył – boki z niebieskiego rypsu z haftem płaskim luźno rozrzuconych gałązek z kwiatkami w kolorze różowo czerwonym. Kolumna z rypsu różowego z haftem ręcznym dużych kwiatów i liści wijących się luźno."

Ornat czerwony z 18 wieku, Krasnobród Główne Sanktuarium Diecezji Zamojsko Lubaczowskiej

fot z: http://www.krasnobrod-sanktuarium.pl/muzeum-sakralne/ornaty/czerwony/

Ornat czerwony z Krasnobrodu datowany na 18 wiek. "Ornat z pąsowego adamaszku z haftem płaskim z wzorem geometryczno – roślinnym tła w kolorach pąsowym i czarnym. Haft płaski złoto- i srebrno – litych liści i stylizowanych kwiatów. Galon złoty o geometrycznym, drobnym wzorze."

Ornat zielony z końca 18 wieku, Krasnobród Główne Sanktuarium Diecezji Zamojsko Lubaczowskiej

fot z: http://www.krasnobrod-sanktuarium.pl/muzeum-sakralne/ornaty/zielony/

Ornat zielony datowany jest na koniec 18 wieku. "Ornat z zielonego jedwabnego rypsu złoto- i srebrno-litego z rozrzuconym wzorem stylizowanych kwiatów i liści. Kwiaty i liście w kolorach: czerwono – różowym, cielisto – czerwonym, niebieskim i zielonym – cieniowanymi."

 Ornat złoty datowany na połowę 18 wieku. Krasnobród Główne Sanktuarium Diecezji Zamojsko Lubaczowskiej.
fot z: http://www.krasnobrod-sanktuarium.pl/muzeum-sakralne/ornaty/zloty/

Ten obiekt zasługuje na szczególną uwagę ze względu na pas kontuszowy, z którego został wykonany. "Ornat z bokami z adamaszku złotolitego w cielistym kolorze, z bogatym w rysunku wzorze liści i kwiatów, gęsto pokrywających tło. Liście złote, obrysowane zielono; kwiaty bordowe – cieliste i niebiesko – cieliste. Kolumna z pasa polskiego złotolitego. Użyto wciąża pasa – na złotym tle układający się w poziomie pasy powtarzany motyw kwiatów o drobnym rysunku."

Tego typu praktyki używania pasów kontuszowych były stosowane w okresie rozbiorów i szczególnie praktykowane w 19 wieku. Największa kolekcja orantów złożonych z pasów kontuszowych znajduje się w Muzeum Diecezjalnym w Drohiczynie

 Ornat z pasów kontuszowych w polskich barwach narodowych (Muzeum Diecezjalne w Drohiczynie). Fot. B. Ojdana.

fot z: http://niedziela.pl/artykul/135093/nd/Rok-Panski-1918-Styczen 

 Muzeum Diecezjale w Drohiczynie

fot z: https://www.tripadvisor.com/LocationPhotoDirectLink-g2429721-d8624919-i187966357-Diocesan_Museum-Drohiczyn_Podlaskie_Province_Eastern_Poland.html

  Muzeum Diecezjale w Drohiczynie

fot z: https://www.tripadvisor.com/LocationPhotoDirectLink-g2429721-d8624919-i187966357-Diocesan_Museum-Drohiczyn_Podlaskie_Province_Eastern_Poland.html

Ornat z pasów kontuszowych z persjarni Paschalisa Jakubowicza. Kurów, Kościół pod wezwaniem św. Michała Archanioła.

Fot z: http://fundacjaormianska.pl/ormianie/ormianie-polscy/ormia-ski-wk-ad-w-dzie-nauczyciela-czyli-rocznica-powo-ania-komisji-edukacji-narodowej/ 

Ornat z wszytym pasem kobyłeckim  z lat 1787-1794. Centralne Muzeum Włókiennictwa. Wystawa "Recepcja formy, recepcja mitu"
Fot z: ctmustex.arg.pl

Ornat z 18 wieku z pasem kontuszowym. Włocławskie Muzeum Diecezjalne. 

fot z: http://muzeum.diecezja.wloclawek.pl/plan-muzeum/barok/

Ciekawa wystawa poświęcona pasom kontuszowym zorganizowana została w Muzeum Rolnictwa w Ciechanowcu (ok 2012 roku). Link do strony z fotografiami poniżej.
http://www.radio.bialystok.pl/wiadomosci/index/id/76143

Ornat biały w stylu późnobarokowym datowany na początek 19 wieku. Krasnobród Główne Sanktuarium Diecezji Zamojsko Lubaczowskiej

fot z: http://www.krasnobrod-sanktuarium.pl/muzeum-sakralne/ornaty/bialy/

Ornat z Krasnobrodu w stylu późnobarokowym datowany jest na początek 19 wieku. "Ornat z adamaszku złotolitego z dużym wzorem liści i drobnych kwiatków. Kolumna z tyłu z aplikacją przedstawiającą haftem ręcznym Matkę Boską Krasnobrodzką z Dzieciątkiem – na tle krajobrazu z drzewem z lewej strony i kościołem z prawej, na tle nieba gołębica w promieniach. Poniżej tej aplikacji haft ręczny w postaci dużych kwiatów – róż, o wijących się rokrjlowo gałązkach. Podobny haft na kolumnie z przodu."

Kapa która została wykonana z użyciem pasa kontuszowego. (fot archiwum kolegiaty w Skalbmierzu)

fot z: http://www.24ikp.pl/skarby/miejsca/inne/ob_skalbmierz_szaty/art.php