wtorek, 14 sierpnia 2018

Pruski Order Orła Czarnego

Przygotowując informacje dotyczące orderów noszonych na portretach w XVIII wieku, natknęłam się na Order Orła Czarnego. Takim Orderem został odznaczony Stanisław August Poniatowski.

Portret Stanisława Augusta Poniatowskiego, 1785, Marcello Bacciarelli
fot z: http://cyfrowe.mnw.art.pl/dmuseion/docmetadata?id=4940


Krzyż Orderu Orła Czarnego. Portret Stanisława Augusta Poniatowskiego, fragment, 1785, Marcello Bacciarelli
fot z: http://cyfrowe.mnw.art.pl/dmuseion/docmetadata?id=4940

Schwarzer Adlerorden - czyli Order Orła Czarnego to Pruskie odznaczenie ustanowione przez króla Fryderyka I w dniu ogłoszenia (czyli powstania) Królestwa Prus dnia 18 stycznia 1701 roku.
Insygnia Orderu to krzyż i gwiazda.

Krzyż emaliowany na niebiesko przypomina kształtem krzyż maltański z czarnymi orłami między ramionami, w medalionie awersu, którego znajduje się na złotym tle spleciony monogram założyciela: „FR”

Awers Krzyża Orderu Orła Czarnego
fot z: https://i.pinimg.com/originals/3c/c0/da/3cc0da0399b30d6fdc6a99e32c3f0eb5.jpg 

Ośmiopromienna srebrna gwiazda z pruskim orłem na czerwonym tle, otoczonym dewizą orderu: SUUM CUIQUE (łac. Każdemu to co się należy) oraz wieńcem laurowym.  
 
Gwiazda Orderu Orła Czarnego
fot z: https://i.pinimg.com/originals/f7/ef/14/f7ef14fc9d426acd843f1c4a97f8a5ad.jpg 

Order noszony jest na pomarańczowej Wielkiej Wstędze z lewego ramienia na prawy bok. Kawalerowie Orderu Orła Czarnego nosili zawsze krzyż Orderu Orła Czerwonego jako dekorację na szyi tzw. komandorię (Czarnego Orła nadawano tylko odznaczonym uprzednio Krzyżem Wielkim Orderu Orła Czerwonego.
 Order Orła Czarnego. Awers i rewers krzyża.
Fot z: https://i.pinimg.com/originals/28/9b/36/289b365a690a3c55975fcf9730234785.jpg

Do połowy XIX w. Gwiazda Zakonu była haftowana i przyszywana do munduru. 
Od 1810 r. przyznano pierwsze gwiazdy metalu.

Gwiazda i Krzyż Orderu Orła Czarnego
Fot z: http://www.dhm.de/en/collections-research/sammlungen00/militaria.html

 Gwiazda Orderu Orła Czarnego naszywana na ubranie
fot z: https://i.pinimg.com/originals/f7/ef/14/f7ef14fc9d426acd843f1c4a97f8a5ad.jpg



Gwiazda Orderu Orła Czarnego - współczesna kopia. Wymiary 10x10cm!
fot z: https://www.ordensmanufaktur.net/deutsch/gestickte-ordenssterne-1/deutsche-ordenssterne/



Bibliografia:
* https://pl.wikipedia.org/wiki/Order_Or%C5%82a_Czarnego
* https://en.wikipedia.org/wiki/Order_of_the_Black_Eagle
* https://fi.wikipedia.org/wiki/Mustan_kotkan_ritarikunta
*  https://de.wikipedia.org/wiki/Schwarzer_Adlerorden
* https://miniatury.wordpress.com/2012/04/14/ordery-ksiecia-jozefa-poniatowskiego/
* http://cyfrowe.mnw.art.pl/dmuseion/docmetadata?id=4940
* https://www.ehrenzeichen-orden.de/deutsche-staaten/schwarzer-adler-orden-ordenskreuz-1888-1918.html

* https://www.flickr.com/photos/93556675@N05/galleries/72157639855039416/?rb=1#photo_17963728455
* ordensmanufaktur.net