niedziela, 29 lipca 2018

Kontusze w 18 wieku


W ramach mojej pracy badawczo- rekonstruktorsko - kostiumograficznej postanowiłam przyjrzeć się w jaki sposób przedstawiano ubiór narodowy. Kilka wizerunków kontuszy w 18 wieku.

Louis de Silvestre, Portret króla Augusta III w stroju polskim z około 1737 r., Muzeum Narodowe w Krakowie
Biało-czerwony ubiór polski noszony do Orderu Orła Białego
fot z: https://pl.wikipedia.org/wiki/August_III_Sas#/media/File:Silvestre_Augustus_III_in_Polish_costume.jpg 

 Fot z: http://muzea.malopolska.pl/obiekty/-/a/26885/1118710

Anna Straszewska opisuje strój następująco: 
"Składa się on z długiego, sięgającego niemal do ziemi, białego atłasowego żupana z wąskim kołnierzykiem stójką i obficie sfałdowanymi, zwężającymi się do dłoni rękawami z niewielkimi mankietami. Wierzchni, równie długi kontusz uszyty jest z czerwonego aksamitu i podszyty białym atłasem. Jego brzegi a także rozcięcia wylotów dekoracyjnie zarzuconych na plecy zdobione są dyskretnym srebrnym haftem. Podobnie jak żupan, kontusz królewski ma niewielki kołnierzyk stójkę; nie jest on jednak zapięty pod szyją, a rozchylony na piersiach, tworząc trójkątne wycięcie z białymi wyłogami. Na lewej piersi przyszyta jest gwiazda orderowa, a sam order zawieszony jest na wstędze z błękitnej mory, przewieszonej przez lewe ramię. Dopełnienie sarmackiego stroju Sasa stanowią wysokie żółte safianowe buty, lity pas, do którego zawieszona jest karabela i trzymany w ręku czerwony aksamitny kołpak bramowany sobolowym futrem."


August III Mocny Sas, figurka porcelanowa, Muzeum Pałac w Wilanowie?
fot z: http://www.wilanow-palac.pl/o_strojach_polskich_augusta_iii_sasa_i_marii_jozefy_na_portretach_louisa_de_silvestre.html



"Figura wzorowana na obrazie wykonanym w roku 1737 przez Louisa de Silvestre’a, nadwornego malarza Augusta III. Projekt rzeźby został wykonany w styczniu 1740 roku na polecenie hrabiego Henryka Brühla przez Johanna Joachima Kändlera; prace rzeźbiarskie trwały do jesieni 1741 roku, przy współpracy Johanna Friedricha Eberleina i, w niewielkim zakresie, Johanna Gottlieba Ehdera." 
fot z: http://muzea.malopolska.pl/obiekty/-/a/4869610/4877633

Popularny, imaginacyjny portret Stanisława Antoniego Szczuki, ok. 1735-1740, nieznanego autora, Muzeum w Wilanowie
fot z: https://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Stanislaw_Antoni_Szczuka_(1652_1654-1710).jpg

 Portret Seweryna Józefa Rzewuskiego” Jacka Olesińskiego, 1745 r, Muzeum Okręgowe w Tarnowie
fot z: http://muzea.malopolska.pl/obiekty/-/a/26903/1129731
fot z: http://muzea.malopolska.pl/obiekty/-/a/26903/1129731 

Portret Michała Jastrzębskiego, połowa 18 wieku
fot z: http://www.muzeum-jaroslaw.pl/sztuka.php


Portret Kazimierza Ossolińskiego
fot z: https://histmag.org/O-wojnie-kontusza-i-fraka-15194/2

Portret XVIII-wiecznego szlachcica Andrzeja Ukolskiego
fot z: : https://histmag.org/Jak-zwracano-sie-do-siebie-w-czasach-staropolskich-Tajemnica-staropolskiej-tytulatury-15794/1

Portret szlachcica "bez ucha" z 1757 roku. Marcello Bacciarelli, Muzeum Okręgowe w Tarnowie.
fot z: http://www.dzienwolnejsztuki.pl/muzeum-okregowe-w-tarnowie/

 Michał Józef Rzewuski, ok 1760 r
fot z: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e1/Micha%C5%82_J%C3%B3zef_Rzewuski_11.PNG


Wacław Rzewuski, autor nieznany, ok 1773 -74 r.
fot z: https://lt.wikipedia.org/wiki/Vaizdas:Anonymous_Wac%C5%82aw_Rzewuski.jpg


Seweryn Rzewuski, portret nieznanego malarza polskiego po 1774 roku
fot z: https://pl.wikipedia.org/wiki/Seweryn_Rzewuski#/media/File:Seweryn_Rzewuski_1.PNG


Scena w kościele, grafika z albumu Daniela Chodowieckiego Von Berlin nach Danzig im Jahre 1773
fot z: http://wilanow-palac.pl/fircyk_czy_sarmata_kogo_kochaly_polki_w_xviii_wieku.html

 Norblin, szlachcic
fot z: https://magazyn.allegro.pl/6267-pasy-kontuszowe-w-xxi-wieku-powrot-do-tradycji-czy-nowa-moda


Szlachcic w stroju polskim i szlachcianka ubrana z francuska: starosta Leduchowski wita panią Podoską
fot z: https://www.edukator.pl/ubior,4537.html


 Jean Pierre Norblin "Magnat i jego klienci", Muzeum Narodowe w Krakowie
fot z: http://www.wiw.pl/sztuka/plastyka/dyscypliny/moda/pict/magnat-z.jpg


 
Jan Piotr Norblin de la Gourdaine Szlachcic Polski, lata 90 XVIII w.
Słynna litografia Jana Norblina Szlachcic Polski oryginalnie wydana w "Zbiorze rozmaitych strojów polskich - Costumes Polonais" w Paryżu w 1817 roku.
fot z: https://onebid.pl/pl/auction/300/lot/1369/jan-piotr-norblin-de-la-gourdaine-szlachcic-polski-1817


Jean Pierre Norblin "Szlachcic polski" lata 90 XVIII wieku, akwarela na papierze, Gabinet Rycin, BUW, Warszawa
fot z:https://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Szlachcic_polski.jpg

Jean Pierre Norblin "Patron polski" czyli adwokat, lata 90 XVIII wieku
fot z: https://pl.wikipedia.org/wiki/Patron_(prawo)

Jean-Pierre Norblin de La Gourdaine, Sejmik w kościele 1785
fot z: http://kuriergalicyjski.com/historia/postacie/109-p/2383-mikoaj-potocki-starosta-kaniowski?fb_comment_id=921727857914160_1641653975921541#f2c92ce46f16d46


Szlachcic polski z kielichem w ręku, rysunek A. Orłowski, z kolekcji Jana i Jadwigi Nowak-Jeziorańskich
fot z: http://baedekerlodz.blogspot.com/2015/05/sezon-letni-czas-zaczac-czyli-o.html


 Szlachcic polski z kielichem w ręku, rys. Aleksander Orłowski, z kolekcji Jana i Jadwigi Nowak-Jeziorańskich
fot z: http://baedekerlodz.blogspot.com/2015/05/sezon-letni-czas-zaczac-czyli-o.html

Szlachcic klęczący w ławce, rysunek Aleksander Orłowski
fot z: http://budujemydwor.pl/wp-content/uploads/2015/06/szlachcic.jpg

Portret Jerzego Skarżyńskiego w mundurze orderowym, koniec XVIII w., Muzeum Narodowe w Poznaniufot z: https://pl.wikipedia.org/wiki/Jerzy_Skar%C5%BCy%C5%84ski_(1759-1818)

 
Mężczyzna w stroju polskim 18 wiek
fot z: http://www.pinakoteka.zascianek.pl/Pitschmann/Images/Mezczyzna_stroj_polski.jpg

Mężczyzna w stroju polskim z peruką. Dosyć nietypowe połączenie mody polskiej i zachodniej.
fot z: http://zbiory.muzeumsztuki.pl/node/14808
 

Józef Peszka, Portret Stanisława Kublickiego. 1790-1791
fot z: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/83/Peszka_Stanis%C5%82aw_Kublicki.jpg


Bibliografia:
* Anna Straszewska, O strojach polskich Augusta III Sasa i Marii Józefy na portretach Louisa de Silvestre, z: http://www.wilanow-palac.pl/o_strojach_polskich_augusta_iii_sasa_i_marii_jozefy_na_portretach_louisa_de_silvestre.html
* Figura Augusta III Sasa, Wirtualne Muzea Małopolski, z: http://muzea.malopolska.pl/obiekty/-/a/4869610/4877633







czwartek, 26 lipca 2018

Pasy kontuszowe w ornatach z 18 wieku.

Praca kostiumografa to poszukiwania obejmujące różne dziedziny. Dzisiaj pragnę zaprezentować kilka informacji na temat szat liturgicznych z drugiej połowy 18 wieku. Docelowo interesuje mnie okres 1770-1780 r.

Szaty liturgiczne zwane paramentami (łąc. paramenta). Dawniej nazywano tak wszelkie sprzęty stosowane w liturgii Kościoła.

Ornat 1739-1745, Muzeum Diecezjalne w Łowiczu
fot z: http://muzeum.diecezja.lowicz.pl/?p=215 


W Bazylice Katedralnej w Łowiczu znajduje się fioletowy ornat Arcybiskupa Gnieźnieńskiego Krzysztofa Antoniego Szembeka. "Szaty zostały wykonane w Rzymie i są datowane na lata od 1739 do 1745 roku. Ornat  został uszyty z jedwabiu z haftem jedwabnym i metalową nicią; aplikacja, koronka i galony metalowe. Jest on niezwykle cenny, o dużej wartości historycznej ze względu na postać Prymasa oraz jego wyjątkową wartość." Muzeum diecezjalne w Łowiczu posiada kolekcje szat liturgicznych.

Różowy ornat z połowy 18 wieku, Krasnobród Główne Sanktuarium Diecezji Zamojsko Lubaczowskiej
fot z: http://www.krasnobrod-sanktuarium.pl/muzeum-sakralne/ornaty/rozowy/

W Muzeum Sakralnym przy Parafii Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny w  Krasnobrodzie znajdują się liczne ornaty. Ornat datowany na połowę 18 wieku w kolorze różowym.  "Ornat z trzech różnych tkanin. Przód – boki z bogatym wzorem roślinnym o przewadze koloru złotego i cielistego, z zielenią i czerwienią stonowaną. Kolumna z cielistego adamaszku, srebrnolitego. Tył – boki z niebieskiego rypsu z haftem płaskim luźno rozrzuconych gałązek z kwiatkami w kolorze różowo czerwonym. Kolumna z rypsu różowego z haftem ręcznym dużych kwiatów i liści wijących się luźno."


Ornat czerwony z 18 wieku, Krasnobród Główne Sanktuarium Diecezji Zamojsko Lubaczowskiej
fot z: http://www.krasnobrod-sanktuarium.pl/muzeum-sakralne/ornaty/czerwony/

Ornat czerwony z Krasnobrodu datowany na 18 wiek. "Ornat z pąsowego adamaszku z haftem płaskim z wzorem geometryczno – roślinnym tła w kolorach pąsowym i czarnym. Haft płaski złoto- i srebrno – litych liści i stylizowanych kwiatów. Galon złoty o geometrycznym, drobnym wzorze."

Ornat zielony z końca 18 wieku, Krasnobród Główne Sanktuarium Diecezji Zamojsko Lubaczowskiej
fot z: http://www.krasnobrod-sanktuarium.pl/muzeum-sakralne/ornaty/zielony/

Ornat zielony datowany jest na koniec 18 wieku. "Ornat z zielonego jedwabnego rypsu złoto- i srebrno-litego z rozrzuconym wzorem stylizowanych kwiatów i liści. Kwiaty i liście w kolorach: czerwono – różowym, cielisto – czerwonym, niebieskim i zielonym – cieniowanymi."

 Ornat złoty datowany na połowę 18 wieku. Krasnobród Główne Sanktuarium Diecezji Zamojsko Lubaczowskiej.
fot z: http://www.krasnobrod-sanktuarium.pl/muzeum-sakralne/ornaty/zloty/

Ten obiekt zasługuje na szczególną uwagę ze względu na pas kontuszowy, z którego został wykonany. "Ornat z bokami z adamaszku złotolitego w cielistym kolorze, z bogatym w rysunku wzorze liści i kwiatów, gęsto pokrywających tło. Liście złote, obrysowane zielono; kwiaty bordowe – cieliste i niebiesko – cieliste. Kolumna z pasa polskiego złotolitego. Użyto wciąża pasa – na złotym tle układający się w poziomie pasy powtarzany motyw kwiatów o drobnym rysunku."

Tego typu praktyki używania pasów kontuszowych były stosowane w okresie rozbiorów i szczególnie praktykowane w 19 wieku. Największa kolekcja orantów złożonych z pasów kontuszowych znajduje się w Muzeum Diecezjalnym w Drohiczynie

 Ornat z pasów kontuszowych w polskich barwach narodowych (Muzeum Diecezjalne w Drohiczynie). Fot. B. Ojdana.
fot z: http://niedziela.pl/artykul/135093/nd/Rok-Panski-1918-Styczen 

 Muzeum Diecezjale w Drohiczynie
fot z: https://www.tripadvisor.com/LocationPhotoDirectLink-g2429721-d8624919-i187966357-Diocesan_Museum-Drohiczyn_Podlaskie_Province_Eastern_Poland.html

  Muzeum Diecezjale w Drohiczynie
fot z: https://www.tripadvisor.com/LocationPhotoDirectLink-g2429721-d8624919-i187966357-Diocesan_Museum-Drohiczyn_Podlaskie_Province_Eastern_Poland.html


Ornat z pasów kontuszowych z persjarni Paschalisa Jakubowicza. Kurów, Kościół pod wezwaniem św. Michała Archanioła.
Fot z: http://fundacjaormianska.pl/ormianie/ormianie-polscy/ormia-ski-wk-ad-w-dzie-nauczyciela-czyli-rocznica-powo-ania-komisji-edukacji-narodowej/ 

Ornat z wszytym pasem kobyłeckim  z lat 1787-1794. Centralne Muzeum Włókiennictwa. Wystawa "Recepcja formy, recepcja mitu"
Fot z: ctmustex.arg.pl
Ornat z 18 wieku z pasem kontuszowym. Włocławskie Muzeum Diecezjalne. 
fot z: http://muzeum.diecezja.wloclawek.pl/plan-muzeum/barok/



Ciekawa wystawa poświęcona pasom kontuszowym zorganizowana została w Muzeum Rolnictwa w Ciechanowcu (ok 2012 roku). Link do strony z fotografiami poniżej.
http://www.radio.bialystok.pl/wiadomosci/index/id/76143

Ornat biały w stylu późnobarokowym datowany na początek 19 wieku. Krasnobród Główne Sanktuarium Diecezji Zamojsko Lubaczowskiej
fot z: http://www.krasnobrod-sanktuarium.pl/muzeum-sakralne/ornaty/bialy/

Ornat z Krasnobrodu w stylu późnobarokowym datowany jest na początek 19 wieku. "Ornat z adamaszku złotolitego z dużym wzorem liści i drobnych kwiatków. Kolumna z tyłu z aplikacją przedstawiającą haftem ręcznym Matkę Boską Krasnobrodzką z Dzieciątkiem – na tle krajobrazu z drzewem z lewej strony i kościołem z prawej, na tle nieba gołębica w promieniach. Poniżej tej aplikacji haft ręczny w postaci dużych kwiatów – róż, o wijących się rokrjlowo gałązkach. Podobny haft na kolumnie z przodu."


Kapa która została wykonana z użyciem pasa kontuszowego. (fot archiwum kolegiaty w Skalbmierzu)
fot z: http://www.24ikp.pl/skarby/miejsca/inne/ob_skalbmierz_szaty/art.php



środa, 25 lipca 2018

Król Stanisław August Poniatowski i Order Orła Białego

W ramach mojej pracy kostiumograficznej przy nowym projekcie teatralnym badam obecnie wizerunek Króla Stanisława Augusta Poniatowskiego.

 fot z: https://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Stanislas_II_August_Poniatowski.PNG 

 fot z: http://www.toruntour.pl/4733/torun-sala-krolewska-i-poczet-krolow-polskich
Portret Stanisława Augusta Poniatowskiego datowany jest na ok 1780 rok. Autorstwo: Bacciarelli.
Portret znajduje się w Muzeum w Toruniu.


Portret Stanisława Augusta z ok. 1760 r.
Fot z: http://ipsb.nina.gov.pl/a/foto/portret-stanislawa-augusta-poniatowskiego-marcello-bacciarellego#text


Na interesującym mnie obrazie Stanisław August ubrany jest w mundur komendanta Szkoły Kadetów. Wizerunek znajduje się w Pałacu w Nieborowie.


Fot z: https://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Stanis%C5%82aw_August_Poniatowski_portrait_in_Niebor%C3%B3w_Palace.PNG

Mundur Kadeta Szkoły Rycerskiej.
fot z: https://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Kadet_Szko%C5%82y_Rycerskiej.JPG

Kilka cytatów na temat mundurów:
"Kadeci używali zarówno munduru małego, jak i wielkiego. Ich mundur codzienny składał się z: czerwonego sukiennego rajtroka z granatowymi wyłogami i mosiężnymi guzikami; czarnego, filcowego trójrożnego kapelusza; białych spodni i czarnych wysokich butów. Rekruci i źle uczący się kadeci nosili wyłogi białe (Zdzisław Żygulski Junior Henryk Wielecki: Polski mundur wojskowy. Kraków: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1988). Komendant, profesorowie, wykładowcy i kadeci od 1765 roku nosili mundury wielkie wzoru zachodnioeuropejskiego w kolorze granatowym (kolety i fraki) z pąsowymi wyłogami, białe kamizelki i spodnie, filcowe czarne kapelusze obszyte taśmą złotą i takież naramienniki (Leonard Ratajczak: Historyczny rodowód polskiego ceremoniału wojskowego. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1981). Kadeci nosili też specjalny mundur paradny, używany przy wartach tronowych. Składał się on z kaszkietu z pąsowego aksamitu z białym pióropuszem, białego koletu i spodni z cienkiego sukna oraz pąsowego, aksamitnego lederwerka (pas noszony przez ramię, utrzymujący tornister i ładownicę), obszytego po brzegach złotym galonem (Żygulski).
Regulamin przewidywał cały podniosły ceremoniał towarzyszący ubieraniu kadeta w mundur. Stosowano system wyróżnień w formie dodatków do munduru w postaci ozdobnych szlif, za uzyskane wyniki w nauce, pilność i dobre sprawowanie. Jednym z wyższych odznaczeń było nadanie prawa do noszenia temblaka oficerskiego przy szpadzie (Ratajczak, s. 82-83)."

 Korpus Kadetów według Gembarzewskiego, 1770 rok:
Korpus kadetów 1770 r. Od lewej: oficer w mundurze zwyczajnym letnim, kadet w mundurze paradnym, kadet w ubiorze codziennym, kadet – nowicjusz w ubiorze paradnym. Rys. B. Gembarzewski.
Fot z: https://www.spiewnikniepodleglosci.pl/hymn-do-milosci-ojczyzny/

Korpus paradny.

Od lewej: kadet i wicekomendant korpusu w paradzie, kadeci grodzieńscy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Rys. B. Gembarzewski.
fot z: https://www.spiewnikniepodleglosci.pl/hymn-do-milosci-ojczyzny/

Korpus Kadetów 1775 r. Od lewej: oficer w mundurze zwyczajnym letnim, kadet w mundurze paradnym. Mal. Gabriel N. Raspe.
fot z: https://www.spiewnikniepodleglosci.pl/hymn-do-milosci-ojczyzny/



Król Stanisław August Poniatowski ukazany został w granatowym mundurze generała Wojsk Koronnych. Przez prawe ramie król ma przerzucony płaszcz. Obraz datowany na 1785 rok. (Inne datowanie z którym się spotkałam to 1775-1780).

Stanisław August Poniatowski w granatowym mundurze generała wojsk koronnych. Zbiory Muzeum na Zamku Królewskim w Warszawie.
Fot z: https://kolekcja.zamek-krolewski.pl/obiekt/id/ZKW_2086 

Ten typ wizerunku króla był masowo kopiowany zarówno przez artystów związanych z warsztatem  Bacciarellego, jak i przez malarzy prowincjonalnych. To jeden z kilku najczęściej powtarzanych typów wizerunków Stanisława Augusta Poniatowskiego. Ukazany w sposób skromny i kameralny, na neutralnym tle, miał za zadanie przybliżyć osobę monarchy narodowi.
Sposób malowania, ukazanie detali koronki żabotu, fałd płaszcza pozwalają przypuszczać, ze autorem obrazu jest Marcello Bacciarelli.

"Wizerunki powielano mając za cel uzupełnienie anturażu dekoracji z okazji koronacji króla oraz w latach następnych tz. czterech dni galowych roku, czyli; rocznicy elekcji, intronizacji, urodzin i imienin monarchy. Portrety były wystawiane w kościołach, ratuszach, dworkach. Stanowiły część dekoracji wewnątrz i zewnątrz budynków oraz wolno stojących makiet, czyli okazjonalnych obiektów architektonicznych, najczęściej w postaci obelisków i łuków triumfalnych. Inauguracji uroczystości towarzyszyły bale, bankiety, wystawne kolacje, uroczystości kościelne, sztuki teatralne a nawet fajerwerki (układające się w królewską cyfrę, czyli trzy litery S. A. R.), które obrazuje rycina Józefa de Witta (co ciekawe, syna organizatora widowiska)."

Inne tego typu wizerunki:

fot z: http://cyfrowe.mnw.art.pl/dmuseion/docmetadata?id=4940

Król Stanisław August Poniatowski ukazany w mundurze generała gwardii konnej koronnej, z orderami Orła Białego i pruskim Orła Czarnego. Obraz z warsztatu Bacciarellego datowany na ok 1785 r.(replika 1789-1791 r.)
Muzeum Narodowe w Warszawie.

Warto zwrócić uwagę na to, że król na większości portretów ukazany jest w błękitnej szarfie, z Gwiazdą Orderu Orła Białego i

Fot z: https://kolekcja.zamek-krolewski.pl/obiekt/id/ZKW-dep.FC_96_ab
Portret Stanisława Augusta Poniatowskiego z popiersiem papieża Piusa VI. Należy do kolekcji Zamku Królewskiego w Warszawie.

 Stanisław August Poniatowski, Johann Baptist Lampi
fot z: https://et.wikipedia.org/wiki/Fail:Stanis%C5%82aw_August_Poniatowski_by_Johann_Baptist_Lampi.PNG 

Stanisław August Poniatowski, Johann Baptist Lampi, ok 1790 r. Muzeum Narodowe Wrocław
fot z:  https://ro.wikipedia.org/wiki/Fi%C8%99ier:Stanis%C5%82aw_Augustus_Poniatowski.jpg



Józef Kosiński – Portret Stanisława Augusta Poniatowskiego (1732-1798),
technika: gwasz na kości , wielkość: 9,6 x 7,6 cm. Muzeum Czartoryskich w Krakowie.
fot z: https://miniatury.wordpress.com/tag/stanislaw-august-poniatowski/

Charakterystyczną cechą wspólną wizerunków królewskich jest Krzyż Orderu Orła Białego oraz haftowana Gwiazda Orderu Orła Białego.

"Krzyż ośmiorożny,czerwono emaliowany z białymi obrzeżami i z osadzonym biało emaliowanym orłem. Z kątów krzyża wychodziły cztery pęki promieni.Na górnym ramieniu krzyża pierścień do przewlekania szerokiej na około 10 cm błękitnej wstęgi orderowej, symbolizującej dobroć i pokojową politykę"

Krzyż Orderu Orła Białego z 1780 r.
Fot z: https://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Cross_of_Order_of_the_White_Eagle_from_1780.PNG 
 Order Orła Białego znajdujący się na Wawelu. 
fot z: http://wawel.krakow.pl/pl/druk.php?op=13

Order Orła Białego przed 1774, Zamek Królewski na Wawelu
fot z: http://muzea.malopolska.pl/obiekty/-/a/4869610/4890449



Order Orła Białego ze wstęgą, rycina autorstwa Jana Surmackiego, przed 1730 r.; Biblioteka Narodowa
fot z: http://www.wilanow-palac.pl/order_orla_bialego.html



Gwiazda  Orderu Orła Białego datowana na 1780 r.
fot z: https://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Star_of_the_Order_of_the_White_Eagle_from_XVIII_century.PNG

Na jednej z aukcji znalazłam zdjęcie Gwiazdy z tyłu i z przodu z opisem:
"Gwiazda Orderu Orła Białego z okresu panowania Stanisława Augusta. Cekiny, bajorek, srebrna blacha, złota i srebrna nić. Haft kładziony (point couche) na podkładzie z grubego płótna. Tył podklejony grubym papierem. Bardzo podobny egzemplarz gwiazdy znajduje się w zbiorach rosyjskich (Petersburg, Gosudarstwiennyj Ermitaż - vide katalog wydany z okazji 300-lecia Orderu Orła Białego „ZA OJCZYZNĘ I NARÓD”, Zamek Królewski w Warszawie, 2005 (pozycja 228)."
  
Gwiazda Orderu Orła Białego. Antykwariat Numizmatyczny - Michał Niemczyk
fot z: https://www.sixbid.com/browse.html?auction=487&category=10727&lot=501579


Gwiazda Orderu Orła Białego, rycina autorstwa Jana Surmackiego, przed 1730 r.; Biblioteka Narodowa
Fot z: http://www.wilanow-palac.pl/order_orla_bialego.html 






W zbiorach Muzeum na Wawelu znajduje się obraz nieznanego artysty. 
fot z: http://51.254.200.38/zbiorywawel/node/6586



Bibliografia:
* "Król pozuje. Portrety Stanisława Augusta Poniatowskiego" z: https://sosreb.wordpress.com/2014/02/06/krol-pozuje-portrety-stanislawa-augusta-poniatowskiego/
* Ordery Dawnej Rzeczypospolitej, z: http://muzea.malopolska.pl/blog/-/blogs/17579856?p_p_auth=etywR31Q

* kolekcja.zamek-krolewski.pl
* http://www.wilanow-palac.pl/order_orla_bialego.html 
* https://pl.wikipedia.org/wiki/Szko%C5%82a_Rycerska
* https://pl.wikipedia.org/wiki/Order_Or%C5%82a_Bia%C5%82ego
* http://archiwum.niemczyk.pl/auction/6/337/polska-gwiazda-orderu-orla-bialego-2-pol-xviii-wieku
* http://muzea.malopolska.pl/obiekty/-/a/4869610/4890449
* http://katalog.muzeum.krakow.pl/pl/category/location/gmach-g%C5%82%C3%B3wny/galeria-bro%C5%84-i-barwa-w-polsce/sala-iv-107-o-napraw%C4%99-rzeczpospolitej-2?order=field_artists_value&sort=desc